Her edebi, araştırma kitabı, eseri kendi içinde bir bilgi
yuvasıdır. İyi yazarlar yeteneklerini, yalnızca yarattıkları hayali
karakterlerle, yaşamlarını anlattıkları gerçek kişilerle değil, eser içerisine
kattıkları kendi ‘kültürel birikimlerini’ de okuyucuya aktarmalarıyla gösterirler.
Bu perspektiften bakıldığında iyi yazılmış bir edebi, araştırma eserinin kendi
çapında ansiklopedik bilgi içerdiğini de söyleyebiliriz. Biraz da bu yüzden
aramızda yazarı, eserini ifade ederken ‘çok dolu bir yazar’ deriz. Peki,
kitaplarda geçen bu değerli ‘kısa bilgilere’ nasıl erişeceğiz.
AAKA burada devreye giriyor. Benim yıllardır yapmakta olduğum
uygulama ‘İnsan Kültürünü’ tanımlayan sözcükleri işaretlemek ve arkasından
‘Arama Motoru'na’ eklemektir. Bunu sistematik bir şekilde yapabilmek için
kendime bazı kurallar oluşturdum. Bu kurallar çerçevesinde ben ve AAKA ekibim
zevkle ve sabırla sözcükleri arşivliyoruz. Birkaç kelimeden oluşan bazı
sözcükleri farklı şekillerde de aratabilme imkânından dolayı ‘ arama
çeşitliliği’ açısından bakıldığında 700.000’den fazla şekilde arama yapmak da
mümkün. Örneğin: “Pera Palas Oteli’ni aratabileceğiniz şekiller: ‘Pera’,
‘Palas’, ’Otel’, ‘Pera Palas’, ‘Pera Palas Oteli’ (toplam 5 çeşit arama) İnsan
kültürünü araştırmaya yönelik sözcükleri arşivleme sistemi için ‘AAKALAMAK’
sözcüğünü yarattım.
AAKA için kullanılan eser türleri nelerdir?
AAKA için bir insanın okuması tavsiye edilen belli başlı tüm
edebi türler bu projede yer almıştır ve AAKAlanmıştır.
Roman, Şiir, Hikâye, Piyes, Bilim Dalları (Psikoloji vs.),
Anı, Makale, Araştırma, Biyografi, Otobiyografi vs…
Hitap ettiğimiz AAKA Arama Motoru'nu kullanacak kitle kimdir?
Öncelikle bilgiye ulaşmayı arzulayan herkes diyebiliriz.
Herhangi bir konuda bilgi edinmek isteyen bir kişi AAKA Arama Motoru'ndan
faydalanabilir. Kendim dâhil herkesi kapsayan bu kişiler için MERAKLI tanımını
kullanalım. Pek tabii ki meraklıların yanı sıra bu projede kendim en çok
belirli bir konuda araştırma yapan öğrenci, profesyonelleri hedefledim.
Herhangi bir seviyedeki eğitim kurumunu (ortaokul, lise, üniversite, mastır,
doktora) oluşturanlar (öğrenciler, öğretmenler, öğretim görevlileri, bilim
adamları) ve basın mensupları (gazeteciler, yazarlar) grubunu ARAŞTIRMACI
olarak tanımlayalım.
Araştırmacılar, AAKA’da arattıkları sözcüklerle ÖZELLİKLE
Tarih ve Edebiyat ilimlerinde İNSANA yönelik bilgilere ulaşabilirler. Okunulan,
AAKAlanan eserlerde yerli, yabancı yazarlar genel olarak “İnsanoğlu ’nu”
tanımlayan davranışları inceleyen, araştıran bilgi, gözlemlere yer
verdiklerinden AAKA Arama Motor’unda çok sayıda bilgiyi tüm bilim dallarından
çıkarmak mümkün ve bu açıdan da AAKA’nın bir çok kültürü araştıran
araştırmacıların, meraklıların da işine yarayacağını ifade edebiliriz.
AAKA Arama Motor’unda araştırılabilecek sözcüklerin genel
konu başlıkları nelerdir?
Aşağıda sözcüklerin kategorizasyonu hakkında genel bilgi yer
almaktadır:
·
Alışkanlıklar,
Gelenekler, Batıl İnançlar, Bitkiler, Bilim terimleri, Kavramları, Konuları
(Kimya, Fizik, Biyoloji, Tıp, Psikoloji vs)
·
Deyimler,
Deyişler, Söyleyişler, Dinler ve Dini terimler, kavramlar
·
Edebiyat
(Türk ve başka milletlerin edebiyatçılarının, isimleri, Edebiyat terimleri)
·
Yaratılan
eser isimleri (Edebiyat, Müzik, Resim, Sinema, Bilim dalları)
·
Eşyalar
(Mobilya, Oyuncak, Hobi, ev vs…)
·
Giyim
(Kadın, Erkek)
·
Hayvanlar,
Hisler, Duygular (Aşk, Korku, Öfke, Yalnızlık vs…)
·
İsimler
(Her türlü bilinen, az bilinen, özel kişilerin isimleri)
·
Roman,
Piyes, Hikâyelerdeki, Kahramanların, Karakterlerin İsimleri
·
Mekânlar
(Şehir, Köy, Ülke, Dağ, Körfez, Köy, Kasaba, Nehir, Irmak, Deniz vs…)
·
Müzik
(Enstrümanlar, Terimler, Ses İfade edenler vs…)
·
İnsan
Grupları (Milletler, Etnik, Dini Gruplar vs…)
·
Renkler
(Özellikle Şiirler için)
·
Resim
(Ressamlar, Resim terimleri)
·
Sanat
(Bütün sanat dalları)
·
Sinema
(Sinema geçen yerler, sinema sanatçıları, sinema terimleri)
·
Sözcükler
(Az bilinen ve kullanılan sözcüklerin cümle içerisinde kullanışları)
·
Spor
Terimleri
·
Tarihi
Olaylar (Ağırlık 1850-1980 olmakla beraber 1850 öncesi ve 1980 sonrası da
dâhil)
·
Yemek,
İçecek Terimleri, kültürü
·
Daha
nice sözcükler
Eserlerde on binlerce kelime var iken nasıl bir ayıklama
metodu kullanılıyor?
AAKA’yı oluşturma amacı özellikle insanı tanımaya, anlamaya,
incelemeye, yönelik sözcükleri belirlemek. Bir örnekle ne demek istediğimizi
daha iyi ifade etmeye çalışalım. Şu cümleyi ele alalım: “Adam, odaya girdi ve
iskemleye oturdu.” Bu cümlede herhangi bir sözcük AAKAlanmamıştır. Sebebi,
cümlenin çok genel bir bilgi vermesi ve özellikle insanı betimleme amacı
gütmemesidir. Ancak cümle şu şekilde yazılsaydı: “Tevfik Fikret, Aşiyan'daki
evine gitmek için faytona bindi.” Bu cümlede AAKA’lanan sözcükler ve sebepleri
şunlardır:
Tevfik Fikret: Önemli bir Türk şairi
Aşiyan: Özel bir isim
Fayton: Dönemin kullanılan taşıma aracı
Bu cümle Tevfik Fikret’in yaşadığı dönem hakkında bize bilgi
veriyor.
AAKA’yı nasıl kullanabileceksiniz?
AAKA Arama Motor’una herhangi bir sözcük yazdığınızda AAKA
arşivinde var ise sözcüğün geçtiği eser, sayfa numaraları önünüze gelecek.
Bundan sonra yapmanız gereken o eserlere kendinizin ulaşması. Telif hakkı
kurallarına, kanununa göre sözcüklerin geçtikleri sayfaların içeriklerinin web
ortamına taşınması mümkün değildir. Bu yüzden esere fiziki olarak ulaşmanız sizin
sorumluluğunuzdadır. Herhangi bir konuda araştırma yapan kişi araştırdığı
konuyla ilgili haliyle birçok eseri okumak durumundadır. Kişinin konu hakkında
donanımlı olma seviyesine göre okunacak eser sayısı, içeriği değişse de geniş
bir spektrumda araştırılan bir konu için birçok eser devirmenin gereksinimini
yadsıyamayız. AAKA’nın asıl amacı bu süreyi minimize etmektir.
Araştırdığınız konunun “anahtar sözcüklerini” arama motorunda
eser, isim, sayfa numaralarıyla bulduğunuzda o eserlere ulaşıp baktığınızda
kitabın tamamını okumak yerine yalnızca sayfa numaralarından istediğiniz
bilgilere ulaşma imkânının ciddi boyutta zaman kazancı sağlayacağını
umuyorum.
Pek tabii ki, eserlerin belirtilen her sayfa numarasında
bulunan bilgilerin araştırmanız için fayda sağlayacağını garanti edemeyiz.
Ancak kısa bir zamanda hangi bilginin faydalı olup olmayacağını kendiniz tespit
edebilirsiniz.
Amacım en saf anlamıyla insanlara faydalı bir hizmet
yapmaktır. Eğer araştırdığınız konuda AAKA’nın faydası olabilirse gerçekten ne
mutlu bana! Bu hizmeti öncelikle kendim için yapmaya başladığım için bir
meraklı olarak çok faydasını gördüm, görmekteyim. Umuyorum ki, AAKA
beklentilerinizi boşa çıkarmaz.
AAKA Kurucusu
Alper Almelek
AAKA Kurucusu
Alper Almelek
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder